Zofia Kirkor-Kiedroniowa (1872-1952)
2024-02-12
„Dzieci dzieciom” – Rewolucja w Świecie Książek dla Dzieci na Wielki Post
2024-02-15Stefan Dziekoński: Kroniki Mytresy - obliteracje
Serce wielkiej puszczy pokrywającej 70% powierzchni kontynentu Cziherii.
W cieniu drzew, pod gwiaździstym niebem, spokojnie śpi masywne, choć relatywnie nieduże zwierzę – śmierdziel. Jest nieświadome, że otacza go stado drapieżników – obliteracji, postrachu puszczy.
Obliteracje to drapieżnicy doskonali – mają doskonały wzrok, słuch i węch, są inteligentnymi i skutecznymi łowcami.
Ich ciała są istnymi maszynami do zabijania: mocne szczęki, ostre pazury, nawet ogon zakończony twardą naroślą – jego uderzenie jest w stanie zgruchotać czaszkę mniejszej zdobyczy, lub poważnie zranić większe zwierzę, które będzie na tyle głupie, by próbować stawić czoła stadu głodnych obliteracji.
Drapieżniki podkradają się do śpiącego śmierdziela formują okrąg, by ofiara nie miała gdzie uciec. Do paszczy napływa im ślina, zaraz rozpocznie się uczta.
Nagle rozlega się głośny dźwięk. Chwilę później wrażliwe nozdrza obliteracji atakuje straszliwy fetor. Każde zaczerpnięcie powietrza to istna męka. Obliteracje uciekają jak niepyszne. Oczywiście jakiś czas później stado spotka się znowu i jeszcze tej nocy będzie ucztować. Jego posiłkiem nie będzie jednak ten smacznie śpiący śmierdziel.
Śmierdziele, potomkowie włóczykijów, to zwierzęta, które żyją w symbiozie z krzewem poki.
Zwierzę odżywia się przede wszystkim słonymi i ostrymi owocami krzewu. W czasie procesu trawienia nasiona owoców nie ulegają uszkodzeniu, co więcej, kał śmierdzieli jest dla nich świetnym nawozem.
Dzięki temu roślina może się rozmnażać, można ją spotkać na terenie niemal całej puszczy.
Również śmierdziele dobrze wychodzą na tym układzie. Ich ciała nie są przystosowane do walki, mimo swojej masywności. To spokojni roślinożercy, w dodatku samotnicy. Ich dieta zapewnia im jednak ochronę przed drapieżnikami – specyfika owoców poki i układu pokarmowego śmierdzieli powoduje, że po posiłku zwierzęta zaczynają puszczać cuchnące gazy. Dla większości zwierząt woń ta, choć
nieprzyjemna, nie ma większego znaczenia.
nieprzyjemna, nie ma większego znaczenia.
Dla tych z dobrym węchem, w tym dla drapieżników, jest jednak prawdziwą udręką. „Zasięg” woni nie jest duży, ale wystarczy, by przegonić nawet najbardziej zdeterminowanych drapieżców – chyba, że węch pełni u nich drugorzędną rolę. Dla śmierdzieli niezwykle ważna jest kolacja.
Gdy zapadają w sen bezpieczeństwo zapewniają im okresowo puszczane gazy. Im dalej w noc, tym stają się one rzadsze, dlatego śmierdziele śpią krótko – tylko 6 godzin.
Po przebudzeniu – niemal zawsze w pobliżu krzewu poki – zabierają się do jedzenia.
I choć gazy są środkiem obrony, dla samych śmierdzieli ich woń jest niemal przyjemna. Co więcej, to one są głównym czynnikiem determinującym atrakcyjność partnera lub partnerki. Im bardziej woń gazów jest intensywna, tym większym powodzeniem cieszą się ci śmierdziele, którzy są ich autorami. Pary łączą się na krótko, rozstają się przed narodzinami potomstwa, najczęściej młodego.
Metody przetrwania śmierdzieli mogą wydawać się ordynarne – są jednak skuteczne. Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony i wszystko wskazuje na to, że będzie przemierzał wielką puszczę porastającą większą część Cziherii jeszcze przez miliony, jeśli nie dziesiątki milionów lat.
Stefan Dziekoński
Fot. Pixabay
