Najnowsza odsłona powieści Stefana Dziekońskiego już na łamach magazynu Dzielna Matka!
2023-03-04
Bajkopisarz Jachowicz – najlepszy z najlepszych
2023-03-04"Nie rusz Andziu, tego kwiatka", czyli o przestrogach
Powiastki i bajki Stanisława Jachowicza promują swymi morałami surowe ideały wychowawcze, odzwierciedlające tradycyjne wychowanie pisarza, wzbogacone o szereg cnót mieszczańskich: posłuszeństwa, pracowitości, uczciwości i solidności, zadowalania się małym, oszczędności, praktycznego rozsądku, poszanowania tradycji, dobroci dla ludzi i zwierząt. Jachowicz jest powszechnie uważany za najlepszego bajkopisarza dla dzieci swojej epoki i faktycznego twórcę polskiej literatury dla dzieci. Na jego bajkach wychowały się dwa pokolenia, choć później krytykowano je za nadmierne moralizatorstwo, fałszywie idylliczny obraz świata porządku, w którym grzecznym dzieje się dobrze, a niegrzecznych spotykają nieszczęścia. Mimo to niektóre z jego wierszyków, jak "Pan kotek był chory" czy "Andziu, nie rusz tego kwiatka" są lubiane przez dzieci (i dorosłych!) nawet w naszych czasach!
Przez cztery kolejne lata co roku ukazują się kolejne, za każdym razem poszerzane wydania Bajek i powieści. Piąte, z roku 1829 zawiera już 113 utworów. Prócz tego zamieszcza Jachowicz swoje teksty w periodykach, opatrując je albo własnym nazwiskiem, albo pseudonimem Stanisław z Dzikowa. Późniejsze wydania Bajek i powieści ukazywały się pod tytułem "Bajki i powiastki" (t. 1–4 1842–1847) i zostały przetłumaczone na kilka języków.
Kruk żebraczek
Patrzcie-no: żebraczek!
W tej czarnej sukmanie,
Głodny nieboraczek,
Gdy zima nastanie.
Dzieci! dzieci! dla przykładu,
Dajcie mu też co z obiadu.
Tu ucieszone dziecinki
Dalej zbierać odrobinki,
Ochoczo się ubiegały,
By krukowi jeść podały,
Co pod oknem jak żebraczek,
Chodził głodny nieboraczek.
Dobroczynny, ludzki, tkliwy,
Nie pyta kto nieszczęśliwy,
Komu może,
To pomoże,
Boś tak kazał dobry Boże!
W XIX wieku był to najpopularniejszy w kraju zbiór utworów dla dzieci, w roku 1871 ukazało się ósme jego wydanie. Kontynuacją tego zbioru było Sto nowych powiastek, wydane w roku 1853 i cieszące się równą popularnością. Jachowicz ogółem napisał kilkaset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich.
tu-kultura.pl
Fot. Pixabay
