Marta Cywińska: Bukareszt nocą
2023-06-01
Kiedy ludzkość przestała być ludzkością. Część XVIII – już w Magazynie Dzielna Matka!
2023-06-04Alternatywna historia września 1939
Do dziś wielu Polaków zadaje sobie pytanie: „czy kampanię wrześniową można było poprowadzić inaczej, lepiej?”. Historycy i publicyści zwracają uwagę na bohaterstwo i determinację polskich obrońców, ale też na błędy polskiego dowództwa z marszałkiem Śmigłym-Rydzem na czele. Pojawiają się teorie, że przedłużająca się obrona kraju mogła zmienić losy wojny, a nawet skłonić zachodnich sojuszników do pomocy.
Książka, o której dzisiaj Państwu opowiem, traktuje o alternatywnej historii kampanii wrześniowej. Jej autor, Marcin Ciszewski, nie stara się jednak czynić analiz i szukać punktu zwrotnego, który zmieniłby dzieje Polski i świata. Jego historia alternatywna swój punkt wyjścia znajduje w technologii rodem z powieści science-fiction. Historyczni puryści mogą być z tego niezadowoleni i ja również podchodziłem do książki z pewną dozą sceptycyzmu, ale czy powieść www.1939.com.pl pomimo szalonego punktu wyjścia może powiedzieć coś ciekawego o naszej przeszłości?
W przeszłości
Wskutek nieprzewidzianego działania nowoczesnego urządzenia, członkowie Pierwszego Samodzielnego Batalionu Rozpoznawczego Wojska Polskiego wraz z oddziałem US Army przenoszą się z XXI wieku do września 1939 roku. Wyposażeni w najnowocześniejszy sprzęt i wiedzę o przyszłych wydarzeniach postanawiają nie tylko znaleźć sposób na powrót w swoje czasy ale też zmienić bieg historii. Oczywiście rodzi się pytanie, czy sama wiedza i jeden, choć świetnie wyposażony batalion, mogą wystarczyć, by uratować Polskę przed nazistowskimi Niemcami.
Klucze do historii
Punkt wyjścia powieści Ciszewskiego jawi się jako pretekstowy, ale na swój sposób uroczy. Ot, pulpowy chwyt rodem ze starych komiksów o superbohaterach, gdzie mgliście pojmowana nauka była katalizatorem opowiadanych historii. Jednocześnie jest to wyraźny sygnał do czytelnika: to przede wszystkim powieść rozrywkowa. Owszem, nie brakuje tu pewnych nut refleksji, jeden z bohaterów pragnie na przykład ocalić członków rodziny, którzy zginęli w czasie bombardowania Warszawy. Jednak sercem powieści jest historia bohaterów ratujących ojczyznę nowoczesną bronią – wszystko „ku pokrzepieniu serc”.
Zaletą stylu Ciszewskiego jest umiejętność wartkiego prowadzenia akcji. Kolejne starcia z Niemcami wywołują dumny uśmiech na twarzy, wraki czołgów najeźdźcy płoną aż miło. Ciekawie wypadają też relacje między bohaterami, skonstruowanymi w sposób prosty, ale budzącymi sympatię. Prym wiodą tu oczywiście główni bohaterowie czyli podpułkownik Jerzy Grobicki i kapitan Nancy Sanchez. Autor nie zapomniał też „przyprawić” całości ciekawym zwrotem akcji.
www.1939.com.pl świetnie sprawdza się jako powieść sensacyjna i rozrywkowa osadzona w historii alternatywnej. Oczywiście nie należy nastawiać się na wnikliwy scenariusz alternatywnego przebiegu dziejów czy głębokiej wniknięcia w psychologię bohaterów. Tu liczy się przede wszystkim akcja. Trzeba jednak pochwalić Ciszewskiego, że nawet w tak nieprawdopodobnym scenariuszu nie przesadza z zaklinaniem rzeczywistości – niemniej zakończenie trudno nazwać cukierkowym. Powieść jest zresztą początkiem cyklu, którego następne tomy być może zrecenzuję dla Państwa w przyszłości.
Stefan Dziekoński
Fot. Pixabay
