Pascal Leray : Les sous-sols de la réalité
2023-08-14
Assumptio Beatissimae Mariae Virginis in caelum
2023-08-15Ze skrzyni - komoda!
Komoda wykształciła się w drugiej połowie XVII wieku we Francji ze skrzyni, przez umieszczenie w korpusie szeregu szuflad. Za jej twórcę uważa się Charlesa Boulle, nadwornego ebenistę Ludwika XIV. Nazwa komoda zaczęła funkcjonować we Francji od 1708 roku, kiedy Boulle wykonał parę giętych komód dla króla. W XVIII wieku komoda rozpowszechniła się w całej Francji (meble z tego okresu określano później stylem Ludwika XIV) i innych krajach Europy. W Polsce pojawiła się także w XVIII wieku, określana staropolską nazwą praska, ze względu na to, że przechowywano w niej wyprasowaną bieliznę.
Meble produkowano z różnych gatunków drewna – mahoniu, orzecha, dębu, kolorowego drewna drzew owocowych, topoli, palisandru, kasztanowca, jesionu. Z czasem coraz częściej stosowano drewno sosny, które było okleinowane innymi gatunkami. Początkowo komoda stanowiła wyposażenie sypialni, w drugiej połowie XVIII wieku zaczęła być stosowana także w salonie lub gabinecie jako mebel reprezentacyjny. Ustawiano na niej zegary, porcelanowe wazy, świeczniki, różnego rodzaju rzeźby z brązu lub marmuru. Często wieszano nad nimi lustra lub obrazy.
W XVIII i XIX wieku komoda występowała w licznych odmianach. W zależności od wielkości, kształtu przedniej ścianki i liczby szuflad otrzymywała różne nazwy, np.: commode en tombeau – duża komoda w kształcie sarkofagu, zdobiona markieterią, popularna we Francji w okresie panowania Ludwika XIV. Zaprojektował ją Charles André Boulle na przełomie XVII i XVIII wieku. Komoda ta była dwuszufladowa, z wybrzuszonym korpusem. Wspierała się w każdym z naroży na parze nóg. Zewnętrzne miały postać esownicy, która przechodziła u góry w uskrzydloną postać kobiecą. Wewnętrzne w kształcie litery zakończone były u dołu kostką i spiralnymi stożkami. Z wierzchu przykryta była blatem kamiennym o profilowanym obrzeżu. Dekorację stanowiły okucia odlewane z brązu lub mosiądzu. Od lat 40. XVIII wieku nazwą tą określano też komody o wybrzuszonych bokach i froncie, z falistym fartuszkiem, na niskich konsolowych nogach. Miały one cztery lub pięć szuflad w trzech rzędach, blat kamienny, okucia z brązu lub mosiądzu.
Opr. TU-KULTURA
Fot. Pixabay
