Indywidualista - asekurant

Immanuel Kant jako szesnastoletni chłopiec rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu. Na uniwersytecie, gdzie głównie poświęcał się studiom przyrodniczym, zetknął się po raz pierwszy z filozofią oświecenia dorabiając w tym samym czasie jako prywatny korepetytor młodzieży wysoko urodzonej. Jego dorobek obejmował estetykę, etykę, teologię i metafizykę  - nabiera to szczególnego wydźwięku teraz, gdy nadal krzywo patrzy się na naukowców śmiało poruszających się w kilku dziedzinach. Z Kantem jak z bohaterem jednej z powieści Sándor Márai „Istnieje inna rzeczywistość – odbicie, jakie świat pozostawia w tobie, jeśli jesteś artystą. I po jakimś czasie, jeśli wiedzie cię intuicja własnego sądu, już tylko ona będzie cię interesować („W podróży).

Słabości i niedostatki

Dydaktyka też  Kanta absorbowała – zarzucił ją dopiero na trzy lata przed śmiercią. Pomimo tego znajdował czas na prowadzenie samodzielnych badań filozoficznych.  Dzięki Kantowi Uniwersytet w Królewcu – prowincjonalny podówczas - stał się uznaną uczelnią. Kant to wydumany przykład? Proszę bardzo ! Marin Marais, którego słusznie kojarzą P.T. Czytelnicy z historią z filmu „Wszystkie poranki świata”, kompozytor okresu baroku, uczeń Jean-Baptiste’a Lully i Jeana de Sainte-Colombe’e, mianowany „ordinaire de la chambre du roy pour la viole”. Niestety, przekonany o swej wyjątkowości popadł w zadufanie, jak setki, tysiące zapętlonych  w swoje słabości  i niedostatki indywidualistów.

Można  rozprawiać o indywidualizmie w kontekście etymologii łacińskiej i greckiej (łac. indywiduum 'całość niepodzielna' i gr. ismos 'wiedza') - łaciną i greką zapewne wyróżniając się na tle zbiorowości indywidualistów doprowadziłby zapewne i  indywidualistów do  szewskiej pasji  – skoro…przeciwieństwem indywidualizmu jest kolektywizm! Indywidualista wyróżnia się z tłumu, ale nie jest to tylko kwestia postaw czy przekonań, czasem jest to barwny ptak, czasem  milcząca postać w czerni.  „(...) ale cechą duszy wyższej jest to, że nie zdoła się wlec myślą po koleinach wyjeżdżonych przez pospólstwo” -taką myśl snuł Stendhal na kartach „Czerwonego i czarnego”. Kto z nim się zgadza, lub nie zgadza, niechaj okaże miłosierną cierpliwość i dotrwa do puenty.  Dziś bliżejindywidualiście do wiedźmina Geralta niż do Kordiana.

A może mylę się całkiem zapominając o profetycznej przestrodze Huxleya:

„Nie filozofowie, lecz pracowite mrówki i zbieracze znaczków tworzą kręgosłup społeczny” ?

„Nowy wspaniały świat” nadal straszy.

Marta Cywińska