Szymon Kozieja: Bagnety
2023-12-30
Dr Marta Moldovan-Cywińska, Pieśń o moich przodkach
2024-01-03Mircea Eliade (1907-1986)
W marcu 1940 roku Micea Eliade został powołany na funkcję attaché kulturalnego w ambasadzie rumuńskiej w Londynie. W lipcu 1942 roku Eliade po raz ostatni przyjechał do Rumunii, aby osobiście doręczyć posłanie Antonio Salazara generałowi Ionowi Antonescu. Od listopada do grudnia 1944 w rumuńskiej gazecie "Dreptatea" pojawiało się wiele artykułów na temat ewentualnego powrotu Eliadego do Rumunii. W 1945 roku wyemigrował jednak do Francji. Jego sympatie są najlepiej widoczne w książce poświęconej Antonio Salazarowi pt. "Salazar şi revoluţia din Portugalia" (1942). W roku 1939 zacieśnił kontakty z Garda de Fier.
We wrześniu 1945 roku przybył do Paryża, gdzie – na zaproszenie Georges’a Dumézila - wykładał w École Pratique des Hautes Études. W 1949 roku poślubił Christinel Cottesco. Na wiosnę tego samego roku wyjechał do Włoch, gdzie na zaproszenie Raffaele Petazzoniego wygłosił wykład na Uniwersytecie Rzymskim. W sierpniu wziął udział w konferencji w Asconie, gdzie poznał Gerardusa van der Leeuwa i Louisa Massignona. We wrześniu uczestniczył w międzynarodowym Kongresie Historii Religii w Amsterdamie.
Osobista przyjaźń wiązała Eliadego m.in. z Samuelem Beckettem, Emilem Cioranem,, Eugéne Ionesco, Paulem Ricoeurem Juliusem Evolą. Tak pisał o tym ostatnim: "Evola jest jednym z najbardziej interesujących umysłów pokolenia wojny. Dysponuje rzeczywiście zdumiewającą wiedzą ("Rewolta przeciw współczesnemu światu Juliusa Evoli").
W okresie studiów współpracował z czasopismami takimi, jak "Ziarul Ştiinţelor Populare", "Orizontul", "Foaia Tinerimii", "Lumea", "Universul Literar"). Pisał wówczas artykuły popularnonaukowe o historii, orientalistyce, historii religii oraz reportaże z podróży po Karpatach i Dunaju, a także nowele i eseje krytyczne. W latach 1924–1925 napisał powieść autobiograficzną "Romanul adolescentului miop". W październiku 1925 roku założył pismo "Revista Universitară".
W latach 1928–1932 przebywał na stypendium na Uniwersytecie w Kalkucie. Po powrocie doktoryzował się w 1933 roku. W tym samym roku otrzymał stanowisko profesora na uniwersytecie w Bukareszcie.
Wykładał też na wielu innych uniwersytetach europejskich (m.in. w Berlinie, Londynie, Bernie), ale to pobyt w Indiach otworzył mu drogę do międzynarodowej kariery naukowej oraz pisarskiej.
Historię jego życia podsumujmy cytatem z autobiograficznego dzieła:
"Brzydota, nuda, gloryfikacja banału, co ostentacyjnie eksponują dzieła sztuki ostatniego dwudziestolecia, stanowią – obok nihilizmu w filozofii, anarchii w etyce społecznej i przemocy w polityce – wyraz tej samej, specyficznej sytuacji egzystencjalnej człowieka zachodniego".
("Moje życie")
Opracowanie: Aurel Ionescu & Marta Moldovan-Cywińska
Fot. Pixabay
