"Historia ludów berberyjskich to rodzaj poezji antropologicznej". Z Martą Moldovan-Cywińską rozmawia Aurel Stoica

Aurel Stoica: O historii ludów bereberyjskich mało się mówi w Rumunii i w Polsce.
Marta Moldovan-Cywińska: A przecież ich historia jest fascynująca. Pośród nomadów Sahary oraz w Afryce śródziemnomorskiej jest ich ponad 10 milionów! Ojczyzną Berberów była Syria i Arabia. By lepiej zrozumieć ich historię, musimy cofnąć się do wieku VI p.n.e., gdy ludy praberberyjskie zajęły całą Afrykę północną
AS: A co stało się wówczas z Libijczykami?
MMC: Zamieszkali na zachód od Egiptu.
AS: Może warto też wspomnieć o Numidyjczykach... .
MMC: To jeszcze jeden fascynujący wątek. Numidyjczycy znali już wtedy pismo, a część jego znaków zachowała się w alfabecie Tuaregów. A tak na marginesie – spotkałam kilka lat temu kilku Tuaregów w Warszawie, mamy nawet pamiątkowe zdjęcia.
AS: Czym dzisiaj się zajmują?
MMC: To naród koczowniczy, można ich spotkać na Saharze. Niegdyś byli rozbójnikami, teraz to kupcy mieszkający na co dzień w namiotach i mówiący odrębnym dialektem zwanym „tamanek”.
AS: Czy mogłabyś przybliżyć kwestię plemion berberyjskich?
MMC:W Maroku żyją Rifeni, Szeluchowie oraz Imazihowie, zaś w bliskiej mojemu sercu Algerii – Kabyle. A jeśli chodzi o kwestie fizjonomiczno-antropologiczne, pośród Berberów można spotkać typ mediteranoidalny o owalnej twarzy, średnio szerokim nosie, kędzierzawych, czarnych włosach oraz typ orientalny o średnio wydłużonej głowie i wysokiej twarz, kędzierzawych i czarnych włosach, o nie wystających kościach policzkowych.
AS:Napisałaś po francusku książkę „Astrolabe”, poświęconą Algierii. Kilka lat temu ukazał się we Francji w wydawnictwie Le Chasseur Abstrait.
MMC: Uściślimy:to zbiów poezji sneosurrealistycznej poświęcony Algierii w wersji duwujęzycznej – moim obrazom poetyckim towarzyszy przekład na język hiszpański dokonany przez wyśmienitego tłumacza – Patricka Cintasa.
AS: Książka była promowana przede wszystkim w krajach frankofońskich oraz Ameryki Południowej. Dlaczego nie zna jej czytelnik polski?
MMC: Za to zna czytelnik rumuński ( śmiech) ! Rumuni nadal władają językiem francuskim jako językiem kultury wysokiej. W Polsce znajomość języka francuskiego gaśnie.
AS: Dziękuję za rozmowę i do zobaczenia w Rumunii!

Z Martą Moldovan-Cywińską rozmawiał Aurel Stoica.

Fot. Pixabay